Kültür Bakanlığı'nın Mem u Zin Çevirisine Eleştirel Bir Yaklaşım

Kadri Yıldırım

Kültür Bakanlığı, 2010 yılının sonlarına doğru Ehmedê Xanî’nin Kürtlerin elkitabı konumundaki ünlü eseri Mem û Zîn’in elyazması, transkripsiyon ve Türkçe çevirisini bir arada yayımladı. Şüphesiz devletin bir bakanlığının klasik Kürt edebiyatının başyapıtlarından birini çevirtmesi ve böylece şimdiye kadar inkâr ve asimilasyon yoluyla hayat hakkı tanınmayan Kürt dilinin resmi bir çeviriyle yeni bir mecraya girmesi önemli bir adımdı. Ancak kitabı eline alıp inceleyen bir okur, önsözünden başlayıp çevirisine kadar birçok tuhaflıkla, çeviri hataları ve ciddi yanlışlarla karşılaşır. Zira söz konusu eserin çevirisi büyük ölçüde, 60’ların sonlarında Mehmed Emin Bozarslan tarafından yapılan ve sansür edilmesine rağmen yasaklanan çevirinin üzerine kurulmuş. Üstelik bu da yetmemiş, tek bir Kürtçe cümle kuramayan “çevirmen”, kendisiyle yapılan söyleşilerde, en yapılmaması gereken şeyi yaparak, Ehmedê Xanî üzerinden Kürt dilini küçümsemeye çalışmıştır. Başka bir Kürt klasiğinin başka bir resmi kurum eliyle aynı akıbete uğramaması, bu kitabın yazılışının başlıca amaçlarındandır.